نگاتوسکوپ چیست

نگاتوسکوپ یکی از وسیله هایی است که پزشکان از آن برای دیدن جزئیات بیشتر و بررسی فیلم های رادیولوژی استفاده می کنند. نگاتوسکوپ با تولید نور یکنواخت و ملایم در یک صفحه شفاف ، نور مورد نیاز برای مشاهده عکس هایCT scan ، MRI و… را برای پزشکان فراهم می کند. در ساخت این وسیله با استفاده از استاندارد نوری مخصوص، طراحی به گونه ایست که نور به صورت یکسان و یکنواخت تمام صفحه را در بر گیرد و نور در کل صفحه انتشار یابد. وجود سایه و عدم یکنواختی نور در نگاتوسکوپ‌ها میتواند باعث بروز اشتباه در تشخیص بیماری شود.

این دستگاه با نام های ویوور فیلم اشعه ایکس(Xray film viewer)، نمایشگر فیلم اشعه ایکس(Xray light box)، لایت باکس رادیوگرافی و …نیز شناخته می شود. منبع نور مورد استفاده  در نگاتوسکوپ ها از دو دسته مختلف لامپ های فلورسنت و LED تامین می شود.

انواع نگاتوسکوپ

به طور کلی نگاتوسکوپ ها از نظر مدل ، منبع نور و کاربرد دارای دسته بندی خاص خود هستند:

• از نظر مدل به سه نوع ( متوسط، بزرگ و فوق العاده بزرگ) تقسیم می شوند.
• بر اساس منبع نور مورد استفاده نیز به دو نوع لامپ فلور سنت و LEDتقسیم می شوند.
• در نهایت بر اساس کاربرد به ارتوپدی، تروماتولوژی، گزارش جراحی، ریه، انکولوژی و…. تقسیم می شوند.

تمام این مدل ها در دو نوع دیواری و رومیزی در بازار موجود می باشد که هر کدام از مدل های دیواری و یا رومیزی از نظر نمایش عکس در صفحه به انواع تک خانه، دو، سه و چهار خانه تقسیم می شوند که پزشکان با توجه به نیاز خود مدل مورد نظر را برای استفاده انتخاب می کنند. این تجهیزات پزشکی در انواع دیواری به صورت نصب رو کار و توکار و نیز بر روی پایه، وجود دارد. این دستگاه در بیمارستان ها، درمانگاه ها، مطب های پزشکان و بخش های رادیولوژی کاربرد فراوانی دارد.

انواع لامپ نگاتوسکوپ

نگاتوسکوپ ها براساس نوع لامپ آن به دو صورت توکار و روکار تعبیه می‌شود. منبع نور مورد نیاز در نگاتوسکوپ ها از  لامپ های فلورسنت و یا LED تامین می شود. امروزه به علت کیفیت نور بالا و همچنین مقرون به صرفه بودن لامپ هایLED، عمدتا لامپ هایLED  در نگاتوسکوپ ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در گذشته نگاتوسکوپ ها با استفاده از لامپ های فلورسنت (CCFL) ساخته می شد که به دلیل ساختار این لامپ ها، قادر به پخش یکنواخت نور در صفحه نبودند و در نتیجه پزشک امکان بررسی درست عکس بیمار را نداشت که این موضوع باعث عدم تشخیص مناسب توسط پزشک میشد. استفاده از لامپ های فلورسنت دارای معایب متعددی بودند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برای پخش شدت نور یکنواخت در این نوع از نگاتسکوپ ها، باید از تعداد زیادی لامپ های فلورسنت ( CCFL) در ساخت دستگاه استفاده می گردید.
• از دیگر معایب این روش می توان به فاصله 15سانتی متری لامپ اشاره کرد، به علت تولید حرارت توسط لامپ ها و مصرف بالای انرژی، بدنه دستگاه داغ شده و از لحاظ راندمان مصرف انرژی مطلوب نبود.
• دستگاه دارای شکل ابعاد بزرگی بود که از لحاظ معماری، درسیستم مراکز درمانی نقطه ضعف محسوب می شد.
• عمر لامپ های فلورسنت ( CCFL) به کار برده شده در این دستگاه ها  به طور تقریبی پایین تر بوده و در اثر روشن و خاموش کردن زیاد دستگاه، عمر این لامپ ها کاهش میابد. این موضوع باعث می شود در زمان کوتاهی نیاز به تعویض این لامپ باشد. همچنین از لحاظ فنی کنترل شدت نور در این نگاتوسکوپ ها هزینه نسبتا بالایی دارد (هزینه ساخت مدار های ولتاژ قابل تغییر).
• این نوع نگاتسکوپ ها دارای ابعاد بزرگی است که به عنوان یک نقطعه ضعف به حساب می آید.

در نسل های جدیدتر، در نگاتوسکوپ ها از لامپ LED جهت روشن کردن صفحه استفاده می شود. زیرا این لامپ ها نسبت به لامپ های فلورسنت ( CCFL) دارای طول عمر بیشتر و مصرف انرژی کمتری هستند. این لامپ ها دارای مزیت های مختلفی است از جمله اینکه:

• از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه تر می باشند.
• نسبت به لامپ های فلورسنت قدیمی، عمر بیشتر دارند.
• به جهت کنترل میزان و شدت نور به هزینه کمتری نیاز است.
• لامپ های LED به علت اینکه نیمه هادی هستند، با استفاده از ولتاژ و جریان بسیار کمتری توانایی تولید نور را دارند.
• طول عمر LED حدود 40،000 ساعت است که نیاز به لامپ های گران قیمت را کاهش می دهد.

منبع تغذیه نگاتوسکوپ ها

نگاتوسکوپ ها قابلیت اتصال به برق شهری را دارند و در اصل با برق شهری کار می کنند. یکی از ویژگی های این دستگاه قابلیت تنظیم شدت نور و سنسور اتوماتیک برای انواع فیلم های MRI و CT-Scan  می باشد که در نگاتوسکوپ تعبیه شده است. در بیشتر نگاتوسکوپ ها از تکنولوژی   LED Backlight  استفاده شده که این ویژگی موجب کاهش مصرف انرژی و افزایش بازدهی دستگاه می گردد. جنس بدنه نگاتوسکوپ ها از پلکسی گلاس سبک و مقاوم در برابر اشعه UV می باشد که در استفاده های طولانی مدت دارای مقاومت بالا و ثبات رنگ می باشد.

نحوه ی کار با نگاتوسکوپ

نگاتوسکوپ را می توان روی دیوار نصب کرد یا روی میز قرار داد. با استفاده از لامپ های LED یا لوله های فلورسنت، نور بر روی صفحه نمایش که معمولاً از شیشه اکریلیک یا مات ساخته شده است، پخش می شود. با قرار دادن صفحه اشعه ایکس بر روی صفحه نمایش می توان نگاتیو را بدون مشکل مشاهده کرد.

به نگاتوسکوپ دیواری، نمایشگر اشعه ایکس دیواری نیز گفته می شود. در عین حال به دستگاهی که به لطف پایه روی سطح قرار می گیرد، نمایشگر رومیزی می گویند. مزیت نگاتوسکوپ رومیزی نسبت به مدل دیواری این است که به راحتی می توان آن را جابجا کرد. اما در نوع کاربرد و تجهیزات تفاوتی با نمونه دیواری ندارد.