نبولایز دستگاهی کوچک است که داروهای مایع را به بخار (مه) تبدیل می کند تا با استنشاق کردن از طریق ریه جذب شود. جذب دارو از طریق ریه بسیار سریع تر و آسان تر انجام می شود. نبولایزر تراپی که درمان تنفسی نیز نامیده می شود با انواع داروها، هم برای کنترل علائم آسم و هم برای تسکین فوری، قابل استفاده است.
نبولایزرها به ویژه برای نوزدان یا کودکان خردسال که دچار بیماری آسم هستند بسیار مفید است. همچنین در مواقعی که بیمار در استفاده از اسپری استنشاقی آسم مشکل دارد یا به دوز بیشتری از داروی استنشاقی نیاز دارد نیز بسیار مفید هستند.
به طور کلی نبولایزرها در دو مدل خانگی ( رومیزی ) و قابل حمل عرضه می شوند. نمونه خانگی بزرگتر است و باید با استفاده از برق شهر از آن استفاده کرد. در مقابل مدل قابل خمل می تواند با باتری کار کند یا اینکه یا استفاده از اداپتور مخصوص در خودرو از آن استفاده کرد. برخی از این دستگاه های قابل حمل به دلیل کوچکی قابلت قرارگیری در کیف را نیز دارند.
هر دو مدل نبولایزر که در بالا ذکر شد دارای ساختار یکسانی هستند :
- بخش نگهدارنده کمپرسور هوا
- مخزن کوچک برای نگهداری دارو
- لوله اتصال کمپرسور هوا به مخزن دارو
- قسمت بالای دستگاه که شامل ماسک مخصوص برای استنشاق دارو است
نبولایزرها برای استفاده در شرایط گوناگون مفید هستند که برای نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- آسم
- برونشکتازی
- فیبروز سیستیک
- فیبروز ریوی
همچنین نبولایزرها روشی بسیار مفید برای رساندن دارو در طول دوره مراقبت درمانی و همچنین به خردسالان و نوزادان می باشد.
نمونه هایی از داروهای مورد استفاده در نبولایزرها عبارتند از :
- برونکودیلاتورها جز آن دسته داروهایی هستند که برای باز کردن مجاری تنفسی از ان ها کمک می گیرند.
- محلول های نمکی استاندارد پزشکی (آب شور) محلول هایی هستند که برای تجزیه و شکستن ساختار مخاط موجود در ریه از آن استفاده می شود.
- آنتی بیوتیک ها که برای کمک به درمان بیماری ها یا پیشگیری از عفونت های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند.
- کورتیکواستروئیدها برای مبارزه با التهاب (مانند بودزونید، فلونیزولید، فلوتیکازون و تریامسینولون)
- گشادکننده‌های برونش برای باز کردن راه‌های هوایی (مانند آلبوترول، فورموترول، لوالبوترول و سالمترول)
انواع نبولایزر
سه مدل اصلی در نبولایزرها وجود دارد :
نبولایزرهای جت که با استفاده از گاز فشرده (مانند هوا) کار می کنند داروها را به بخار (آئروسل) تبدیل می کنند . این مدل رایج ترین و ساده ترین نوع نبولایزرها هستند.
نبولایزرهای اولتراسونیک از طریق ارتعاشات با فرکانس بالا داروی مایع موجود را تبدیل به بخار ( آئروسل ) می کند. این مدل بیشتر در بیمارستان ها و مراکز درمانی مورد استفاده قرار می گیرد و معمولاً برای استفاده شخصی نیست. ذرات تولیدی در این مدل از نبولایزر جت بزرگتر است.
نبولایزرهای مش از کلاهک مشبک با حفره های بسیار ریز استفاده می کنند که به توزیع دارو به روشی بسیار کارآمد کمک می کند. این نبولایزرها جدیدتر هستند و کوچکترین ذرات را تولید می کنند به همین علت از نبولایزرهای جت کارآمد تر هستند که این کارآمدی باعث افزایش قیمت این مدل نیز شده است.
نحوه استفاده
- با توجه به نوع و شدت بیماری پزشک دستورالعمل خاصی را برای شما در نظر خواهد گرفت این دستور شامل میزان داروی مصرفی و تعداد دفعات استفاده از دستگاه در طول روز می باشد.
- توجه داشته باشید که همیشه داروهای خود را طبق دستور پزشک متخصص مصرف کنید. استفاده از دستگاه حدود 10 تا 15 دقیقه زمان می برد که در طول این مدت تنها کاری که باید انجام دهید این است که بطور منظم و طبیعی نفس بکشید تا دارو وارد ریه شده و جذب گردد.
- در اینجا دستورالعمل کلی در مورد نحوه استفاده از نبولایزر را می توانید مطالعه کنید:
- ابتدا از تمیز بودن تمام قطعات دستگاه اطمینان حاصل کنید.
- تمامی قطعات دستگاه را در بررسی کنید:
- کمپرسور هوا
- فنجان نبولایزر
- ماسک یا دهانی
- دارو (اعم از ویال های دوز واحد یا بطری های دارای دستگاه های اندازه گیری)
- لوله کمپرسور
- کمپرسور هوا را روی یک سطح صاف و محکم قرار داده و آن را به پریز برق متصل کنید.
- دست های خود را با آب و صابون بشویید و کاملا خشک کنید.
- دارو را در مخزن نبولایزر بریزید. اکثر آنها قبلاً در ویال‌های دوز واحد اندازه‌گیری شده اند. اما اگر مجبورید خودتان دارو را اندازه گیری کنید، از یک وسیله اندازه گیری تمیز و مجزا برای هر دارو استفاده کنید.
- لوله پلاستیکی که برای اتصال مخزن دارو و کمپرسور هواست را در جای خود متصل کنید.
- سپس دهانی یا ماسک را به دستگاه متصل کنید.
- نبولایزر را روشن کنید تا مطمئن شوید دستگاه بخوبی کار می کند و تولید بخار مشکلی ندارد.
- صاف روی یک صندلی راحت بنشینید. اگر درمان برای کودک شما باشد، می توانید وی را بغل کنید. اگر از ماسک استفاده می کنید، آن را روی صورت قرار دهید تا بینی و دهان شما را بپوشاند و مطمئن شوید که کاملا راحت و ایمن است. اگر از دهانی استفاده می کنید، آن را بین دندان های خود یا فرزندتان قرار دهید و لبه های اطراف لوله را ببندید.
- حالا به آرامی و بطور طبیعی نفس بکشید. در صورت امکان، هر نفس را 2 یا 3 ثانیه قبل از بازدم در ریه نگه دارید. این کار به دارو اجازه می دهد تا به مجاری تنفسی و ریه بچسبد و از طریق بافت داخلی جذب شود.
- تا زمانی که دارو تمام شود به این کار ادامه دهید. زمان اتمام دارو، نبولایزر صدایی مانند پاشیدن آب ایجاد می کند که در این حالت وقتی به مخزن نگاه کنید فقط کمی مایع در آن باقی مانده است.
- اگر در هنگام استفاده از دستگاه دچار سرگیجه یا عصبانیت و بی حوصلگی شدید، فورا درمان را قطع کنید و حدود 5 دقیقه استراحت کنید. سپس دوباره درمان را ادامه دهید و این بار سعی کنید کمی آهسته تر نفس بکشید. اگر در طول درمان همچنان دچار مشکل می شوید، با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر دارو به طرفین مخزن نبولایزر چسبید، با کمی تکان دادن مخزن دارو شل شده و در پایین قرار می گیرد.
- میزان مصرف توسط پزشک تعیین می شود که چند بار و برای چه مدت از نبولایزر استفاده گردد.
- همچنین باید یک برنامه درمانی برای مدیریت بیماری آسم دریافت کنید که توضیح دهد کدام داروها و چه زمانی باید مصرف شود.
- استفاده از نبولایزر قابل حمل نیز مانند استفاده از نبولایزر خانگی است، با این تفاوتکه نیازی به اتصال آن به برق ندارید.
توجه داشته باشید که هر دارویی را نمی توان با استفاده از نبولایزر مصرف کرد. نوع دارو و میزان مصرف دارو حتما باید توسط پزشک معالج شما تجویز شود. این دارو ممکن است توسط پزشک یا داروخانه بصورت ترکیب کامل و آماده مصرف به شما تحویل گردد یا اینکه خود شما مجبور باشید دارو را ترکیب کرده و استفاده کنید.
نبولایزر یا اسپری آسم
دستگاه های استنشاقی آسم که با نام “اسپری آسم” شناخته می شوند، دستگاه های دستی و قابل حملی هستند که دارو را مستقیم به ریه های شما می رسانند. اسپری های آسم دارای نمونه های گوناگونی هستند که برای کمک به کنترل علائم آسم از آن استفاده می شود.
اسپری آسم و نبولایزرها هر دو دارو را به ریه های شما میرسانند و هر دو مزایا و معایبی دارند.
استفاده از نبولایزر اغلب برای کودکان خردسال و نوزادان بسیار راحت تر است زیرا تنها کاری که کودک باید انجام دهد تنفس طبیعی است. در این حالت رسیدن دوز مورد نیاز از دارو بیشتر طول می کشد: حداقل 5 یا 10 دقیقه. نبولایزرهای قابل حمل نیز می توانند حجیم باشند و یا حمل آن ها سخت باشد. اما برخی افراد استفاده از نبولایزر را ترجیح می دهند زیرا می توانند بخار دارو را مشاهده کنند و این امر احساس خوبی به آنها می دهد.
اسپری های آسم اغلب ارزان تر هستند و عموما عوارض جانبی کمتری دارند. می توانید به سادگی یکی را در جیب خود قرار دهید یا آن را در کیف خود حمل کنید. استفاده از اسپری آسم در ابتدا ممکن است کمی مشکل باشد، اما اکثر مردم به سرعت استفاده از آن را یاد می گیرند. از آنجایی که این دستگاه دوز دقیق دارو را در کمترین زمان به ریه میرساند استفاده از آن سریعتر و در زمان نیاز فوری، کارآمدتر است.
چگونه از نبولایزر خود مراقبت کنم؟
از آنجایی که شما بخار دارو را توسط نبولایزر تنفس می کنید، تمیز کردن و ضد عفونی کردن تجهیزات آن برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. اگر دستگاه به درستی تمیز نشود، باکتری ها و سایر میکروب ها یه دلیل وجود رطوبت در داخل آن رشد می کنند. جهت حفظ بهداشت دستگاه را در مکانی دور از دود، گرد و غبار و هوای آزاد قرار دهید.
برای نگهداری و نظافت دستگاه، دستورالعمل پیشنهادی سازنده یا دستور پزشک خود را انجام دهید. اما بطور کلی:
- بعد از هر بار استفاده دستگاه را با آب گرم و صابون شستشو دهید.
- هفته ای یکبار نبولایزر خود را ضدعفونی کنید.
- دستگاه باید روی دستمال کاغذی یا پارچه تمیز و در مجاورت هوا خشک شود.
- از آنجایی که نمی توان داخل لوله اتصال را به طور کامل تمیز کرد، باید به طور مرتب نسبت به تعویض آن اقدام کنید. در مورد زمان تعویض لوله اتصال می توانید از کاتالوگ دستگاه استفاده کنید و یا از پزشک خود مشورت بگیرید.
نبولایزر یا اسپری آسم
دستگاه های استنشاقی آسم که با نام “اسپری آسم” شناخته می شوند، دستگاه های دستی و قابل حملی هستند که دارو را مستقیم به ریه های شما می رسانند. اسپری های آسم دارای نمونه های گوناگونی هستند که برای کمک به کنترل علائم آسم از آن استفاده می شود.
اسپری آسم و نبولایزرها هر دو دارو را به ریه های شما میرسانند و هر دو مزایا و معایبی دارند.
استفاده از نبولایزر اغلب برای کودکان خردسال و نوزادان بسیار راحت تر است زیرا تنها کاری که کودک باید انجام دهد تنفس طبیعی است. در این حالت رسیدن دوز مورد نیاز از دارو بیشتر طول می کشد: حداقل 5 یا 10 دقیقه. نبولایزرهای قابل حمل نیز می توانند حجیم باشند و یا حمل آن ها سخت باشد. اما برخی افراد استفاده از نبولایزر را ترجیح می دهند زیرا می توانند بخار دارو را مشاهده کنند و این امر احساس خوبی به آنها می دهد.
اسپری های آسم اغلب ارزان تر هستند و عموما عوارض جانبی کمتری دارند. می توانید به سادگی یکی را در جیب خود قرار دهید یا آن را در کیف خود حمل کنید. استفاده از اسپری آسم در ابتدا ممکن است کمی مشکل باشد، اما اکثر مردم به سرعت استفاده از آن را یاد می گیرند. از آنجایی که این دستگاه دوز دقیق دارو را در کمترین زمان به ریه میرساند استفاده از آن سریعتر و در زمان نیاز فوری، کارآمدتر است.
چگونه از نبولایزر خود مراقبت کنم؟
از آنجایی که شما بخار دارو را توسط نبولایزر تنفس می کنید، تمیز کردن و ضد عفونی کردن تجهیزات آن برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. اگر دستگاه به درستی تمیز نشود، باکتری ها و سایر میکروب ها یه دلیل وجود رطوبت در داخل آن رشد می کنند. جهت حفظ بهداشت دستگاه را در مکانی دور از دود، گرد و غبار و هوای آزاد قرار دهید.
برای نگهداری و نظافت دستگاه، دستورالعمل پیشنهادی سازنده یا دستور پزشک خود را انجام دهید. اما بطور کلی:
- بعد از هر بار استفاده دستگاه را با آب گرم و صابون شستشو دهید.
- هفته ای یکبار نبولایزر خود را ضدعفونی کنید.
- دستگاه باید روی دستمال کاغذی یا پارچه تمیز و در مجاورت هوا خشک شود.
- از آنجایی که نمی توان داخل لوله اتصال را به طور کامل تمیز کرد، باید به طور مرتب نسبت به تعویض آن اقدام کنید. در مورد زمان تعویض لوله اتصال می توانید از کاتالوگ دستگاه استفاده کنید و یا از پزشک خود مشورت بگیرید.
نظافت روزانه
- دهانی/ماسک و مخزن دارو را جدا کنید.
- این بخش ها را با آب داغ و مایع ظرف شویی ملایم بشویید.
- دستگاه را تکان دهید تا آب اضافی خارج شود.
- اجازه دهید این قطعات روی یک تکه دستمال کاغذی یا پارچه کاملا تمیز در مجاورت هوا خشک شوند.
ضد عفونی کردن
- قطعات جداشدنی (دهنی/ماسک و ظرف دارو) را بردارید.
- آنها را در محلولی که توسط پزشک به شما پیشنهاد داده شده و یا در ترکیب یک واحد سرکه سفید و سه واحد آب داغ غوطه ور کنید.
- اجازه دهید این قطعات به مدت 1 ساعت یا تا زمان پیشنهادی پزشک و یا طبق دستورالعملی که سازنده دستگاه ارائه کرده غوطه ور بماند.
- حال قطعات را از محلول خارج کنید و بگذارید در مجاورت هوا خشک شوند.
نکات ذخیره سازی
- هنگامی که از کمپرسور استفاده نمی کنید، با استفاده از یک پارچه تمیز بپوشانید و در صورت لزوم با پارچه مرطوب تمیز آن را پاک کنید.
- کمپرسور هوا را چه در زمان استفاده و چه زمان ذخیره سازی روی سطح زمین قرار ندهید.
- پس از شستشو و خشک شدن قطعات، آنها را در یک ظرف یا کیسه پلاستیکی دربسته و به دور از گرد وغبار نگهداری کنید.
- کمپرسور و قطعات را در یک مکان خشک و خنک نگهداری کنید.
- داروهایی که استفاده می کنید را در جای خشک و خنک و بدور از نور مستقیم نگهداری کنید. برخی از این داروها باید در یخچال نگهداری شوند و برخی دیگر تنها باید از نور مستقیم دور باشند. همیشه داروهای خود را بررسی کنید و در صورت تغییر رنگ و یا ایجاد بلور در داروها حتما نسبت به جایگزینی دارو اقدام کنید و به هیچ عنوان داروها را مصرف نکنید.
مزایای نبولایزر
- هنگام حمله آسم استفاده از آن راحت تر است، زیرا نیازی به تنفس عمیق در حین استفاده ندارید.
- چندین دارو را می توان ترکیب و به طور همزمان وارد ریه کرد.
- استفاده از نبولایزر برای کودکان خردسال و نوزادان بسیار راحت‌تر است.
معایب نبولایزرها
- حمل و نقل نبولایزرها به آسانی اسپری آسم نیست.
- نبولایزرها اغلب به یک منبع برق ثابت نیاز دارند.
- تحویل دوز مورد نیاز از داروها بوسیله نبولایزر بیشتر از اسپری آسم طول می کشد.
حرف آخر
همیشه یک مخزن نبولایزر اضافی و ماسک یا دهانی و لوله اتصال در دسترس داشته باشید. اگر در مطب پزشک نبولایزر درمانی را انجام می دهید، از پزشک یا پرستار لوله، مخزن و ماسک جدید درخواست کنید.
دستورالعمل های همراه با تجهیزات را برای بررسی، تمیز کردن و تعویض فیلتر روی کمپرسور هوا به دقت مطالعه کنید.
با توجه به اینکه نبولایزر با تبدیل داروی مایع به بخار و استفاده از مجرای تنفسی برای ورود دارو به ریه کاربرد دارد، حتما نسبت نگهداری از دستگاه در شرایط بهداشتی و نظافت منظم آن اقدام کنید تا از تشکیل قارچ و به طبع آن بروز بیماری های خطرناک جلوگیری شود.
در فروشگاه کیش طب می توانید انواع مختلف نبولایزر را مشاهده کرده و با کارشناسان فروش مشورت کرده و نسبت به خرید محصول با ضمانت کامل اقدام نمایید. همیچنین با دنبال کردن ما در اینستاگرام می توانید از جدیدترین محصولات، ویدیوهای آموزشی و کدهای تخفیف ویژه برخوردار شوید.
.png)
