خطر نوشابه های گازدار برای سلامت دندان ها

نوشابه ها چگونه به دندان های شما آسیب می رسانند

اگر شما هم مانند بسیاری از افراد جامعه در کنار غذای روزانه یا برای رفع عطش ، نوشیدنی استفاده کرده باشید، ممکن است امروز یک نوشیدنی شیرین مصرف کرده باشید و به احتمال زیاد این نوشیدنی یکی از انواع  نوشابه‌های گازدار بوده است. نوشابه ها مشکلات بالقوه زیادی برای سلامتی دارند. نوشیدن نوشابه های گازدار که معمولا دارای قند بالا نیز هستند بیشتر با چاقی، دیابت نوع 2 و افزایش وزن ارتباط پیدا می کند.

اما نوشابه های گازدار می‌توانند اثرات نامطلوبی دیگری نیز بر روی بدن شما ایجاد کنند که یکی از این آثار نامطلوب می تواند بر لبخند شما تاثیر داشته باشد و به طور بالقوه منجر به پوسیدگی های پنهان و حتی پوسیدگی های قابل مشاهده دندان ها شوند که علاوه بر تاثیر ظاهری میتواند منجر به بروز درد ، تحمیل هزینه های سنگین دندان پزشکی و در خیلی از موارد تاثیر منفی بر سلامت سایر نقاط بدن مانند قلب ، کلیه ها و … شود.

بر اساس گزارش سازمان های سلامت و بهداشت جهانی ، مردان بیشتر به نوشیدن نوشابه های گازدار و شیرین تمایل دارند. پسران نوجوان به دلیل طعم جذاب این نوشیدنی ها بیشترین مصرف نوشیدنی های گازدار را دارند و بطور روزانه 273 کالری از آنها دریافت می کنند که مقدار بالایی برای بدن به حساب می آید. این مقدار فقط اندکی به 252 کالری در سنین 20 و 30 سالگی کاهش می یابد.

روند نابودی دندان بعد از نوشیدن نوشابه

وقتی شما نوشابه های گازدار می نوشید، قندهای موجود در آن با باکتری های موجود در دهان شما ترکیب شده و با ایجاد واکنش شیمیایی در دهان نوعی اسید تشکیل می دهند. اسید ایجاد شده به ساختار دندان های شما حمله می کند و به مینای دندان صدمه وارد می کند. نوشابه های معمولی و نمونه های بدون قند نیز حاوی اسیدهای خاصی در ساختار  خود هستند که اینها نیز به دندان ها حمله می کنند و باعث تخریب دندان ها در طولانی مدت می شوند. با نوشیدن هر جرعه نوشابه، یک واکنش مخرب را در دهان خود شروع می کنید که حدود 20 دقیقه طول می کشد. اگر تمام روز جرعه جرعه بنوشید، دندان های شما دائما تحت حمله قرار می گیرند.

مطالعات بیشتر نشان داد که فرسایش دندان با روش های نوشیدن آن ارتباط مستقیم دارد. نگه داشتن نوشیدنی به مدت طولانی تر در دهان منجر به کاهش شدیدتر  PH دهان می شود. نوشیدن با افزایش سرعت جریان ( ورود حجم بیشتر مایع به داخل دهان ) و با کاهش قطر خروجی ( افزایش زمان ماندگاری در دهان قبل از بلع ) دارای رابطه مستقیم می باشد که می تواند عمق فرسایش را افزایش دهد.

دو اثر اصلی نوشابه بر روی دندان شما – فرسایش و حفره

اسیدها و قندهای ذاتی دارای پتانسیل اسید زایی و پوسیدگی زایی هستند که منجر به پوسیدگی دندان و فرسایش بالقوه مینای دندان می شود.

در مقایسه با پوسیدگی، به نظر می رسد فرسایش دندان رابطه بسیار قوی تری با نوشابه دارد. پتانسیل فرسایشی نوشیدنی ها عمدتاً با PH و ظرفیت بافر آنها نشان داده می شود. نوشیدنی های گازدار PH کمتری نسبت به آب میوه ها دارند. ظرفیت های بافر به ترتیب زیر است: آب میوه> نوشیدنی های گازدار مبتنی بر میوه> نوشیدنی های گازدار غیر میوه ای. نوشیدنی گازدار می تواند سختی سطح مینا، عاج، کامپوزیت میکروپر شده و گلاس آینومر اصلاح شده با رزین را کاهش دهد. نوشیدنی‌های ورزشی و آب میوه‌ها صرفاً بر روی مینای دندان تاثیرگذار هستند. حتی نوشیدنی های ورزشی دارای اثر نرم کنندگی قوی تری بر روسطح سخت دندان نسبت به آب میوه ها هستند. علاوه بر این، برخی از مکمل های نوشیدنی، مانند کلسیم، می توانند پیشرفت دمینرالیزاسیون مینا را کاهش دهند.

نوشیدن نوشابه های گازدار دو اثر مخرب دندانی اصلی دارد : فرسایش و حفره.

فرسایش

مینای دندان به عنوان یکی از سخت ترین مواد طبیعی است که تاکنون شناخته شده است. فرسایش زمانی شروع می‌شود که اسیدهای موجود در نوشابه‌ها با مینای دندان که خارجی‌ترین لایه محافظ روی دندان‌های شما است، برخورد می‌کند. اسیدهای با منشاء درونی (معده و روده) و بیرونی (رژیم غذایی و محیطی) عوامل اصلی شناسایی شده در بروز فرسایش دندانی هستند. بر اثر این برخورد و ایجاد واکنش مخرب ، کاهش سختی سطح مینای دندان شروع می شود.

در حالی که نوشیدنی های ورزشی و آب میوه ها نیز می توانند اثرات مخرب داشته باشند و به مینای دندان آسیب برسانند، اما تاثیر انها بسیار کمتر است و در همین جا متوقف می شوند.

حفره ها

از طرف دیگر، نوشابه ها می توانند لایه های بعدی دندان ، عاج و حتی پرکننده های کامپوزیت را نیز تحت تاثیر قرار دهند. آسیب های ایجاد شده به مینای دندان شما می تواند باعث ایجاد حفره شود. حفره ها یا پوسیدگی در افرادی که به طور منظم نوشابه مصرف می کنند به مرور زمان و سریعتر به نسبت افرادی که مصرف کمتری دارند ایجاد می شود. بهداشت نامناسب دهان و دندان را نیز به این موارد اضافه کنید تا شدت آسیبی که به دندان ها می شود را چند برابر کند.

چگونه از آسیب جلوگیری کنیم

بهترین و موثرترین راه حل؟ همین الان نوشیدن نوشابه را متوقف کنید. برای کاهش خطر پوسیدگی دندان، مصرف غذای کم کالری و بدون قند توصیه می شود. با این حال، نوشابه های بدون قند اغلب به اندازه نوشابه های حاوی قند دارای پتانسیل فرسایشی بالایی هستند. اما اینطور که به نظر می رسد بسیاری از ما نمی توانیم این عادت ناپسند را ترک کنیم. با این حال، کارهایی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر آسیب دیدن دندان های خود انجام دهید.

• در حد اعتدال بنوشید. هر روز بیش از یک نوشابه نخورید. فقط یک جرعه از نوشابه به اندازه کافی ضرر دارد و نوشیدن تعداد زیاد نوشابه در وعده های غذایی و … میتواند علاوه بر سلامت عمومی ، سلامت دندان ها نیز به خطر بیندازد.
• سریع تر بنوشید. هر چه مدت زمانی که برای نوشیدن یک نوشابه صرف می کنید بیشتر باشد، زمان بیشتری برای آسیب رساندن به سلامت دندان شما در اختیار اسیدها و قند ها می باشد. هر چه سریعتر بنوشید، قندها و اسیدها زمان کمتری برای آسیب رساندن به دندان های شما وقت دارند. (فقط از این بهانه برای نوشیدن دو برابر نوشابه استفاده نکنید!)
• از نی استفاده کنید. استفاده از نی با توجه به کتر کردن احتمال برخورد نوشابه با دندان های شما به دور نگه داشتن اسیدها و قندهای مضر از دندان کمک می کند.

• بعد از نوشیدن دهان خود را با آب بشویید. شستن دهان با مقداری آب بعد از نوشیدن نوشابه به پاک سازی باقیمانده قندها و اسیدها کمک می کند و از حمله آنها به دندان جلوگیری می کند.
• قبل از مسواک زدن صبر کنید. علیرغم آنچه ممکن است فکر کنید، مسواک زدن بلافاصله پس از نوشیدن نوشابه به هیچ عنوان ایده خوبی نیست. این به این دلیل است که اصطکاک ایجاد شده از طریق مسواک زدن در برابر دندان‌های آسیب‌پذیر و اخیراً اسیدی‌شده می‌تواند بیشتر از اینکه فایده داشته باشد، ضرر داشته باشد. در عوض، 30 تا 60 دقیقه پس از صرف غذا یا نوشابه منتظر بمانید و سپس مسواک بزنید.
• قبل از خواب از نوشیدنی های گازدار استفاده نکنید. نه تنها قند احتمالا باعث می شوند شما بیشتر بیدار بمانید و کمی سبب بی خوابی و بدخوابی می شوند، بلکه شکر ها و اسیدها تمام شب را فرصت دارند تا به دندان های شما حمله کنند که با توجه به بسته بودن دهان و عدم فعالیت دهان در طول شب این اتفاق با سرعت و شدت بیشتری رخ خواهد داد.

تمیز کردن منظم دندان ها در دندان پزشکی را فراموش نکنید. معاینات و بررسی منظم دندان ها به وسیله دندان پزشک مشکلات را قبل از بدتر شدن شناسایی می کند و به رفع سریع تر آنها کمک می کند.

جایگزین های نوشابه

در نهایت، با انتخاب نوشابه هایی که اسید کمتری دارند، می توانید آسیب کمتری به دندان های خود وارد کنید. به گفته سازمان های سلامت امریکا، پپسی و کوکاکولا دو تا از اسیدی ترین نوشابه های موجود در بازار هستند.

اسپرایت، کوکای رژیمی، و دکتر فلفل رژیمی از کم اسیدی ترین نوشیدنی های غیرالکلی هستند (اما هنوز کاملا اسیدی هستند و می توانند برای سلامت شما مظر باشند).

حرف آخر

نوشابه ها به هیچ عنوان انتخاب سالمی نیستند، اما با توجه به طعم ، تبلیغات گسترده شرکت های تولید کننده و ساختار زندگی امروزی بسیار محبوب هستند.

مصرف بیش از حد نوشابه می تواند عواقب پیچیده دندانی از جمله فرسایش دندان و پوسیدگی ایجاد کند. اگرچه این بیماری ها از نظر تاثیر بر بافت دندانی شما متفاوت هستند، اما این دو وضعیت به طور همزمان می توانند برای بافت های سخت دندان مضر باشند. باید به این نکته توجه داشته باشید که به همه افراد به خصوص بیماران در مورد مضرات مصرف زیاد نوشابه آموزش داده شود و نکات زیر برای پیشگیری از پوسیدگی و فرسایش دندان به آنها توصیه شود:

• محدود کردن مصرف نوشابه یا در صورت مصرف انتخاب نوشابه‌های با قند کمتر
• بهبود عادت نوشیدن،
• حداقل مسواک زدن دو بار در روز،
• از مسواک زدن دندان در مدت 1 ساعت پس از مصرف غذای اسیدی و استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید یا مواد معدنی مجدد خودداری کنید.